Ελληνικές Παροιμίες

Προλογικό Σημείωμα

Οι παροιμίες είναι σχετικά σύντομες φράσεις που δηλώνουν, συνήθως αλληγορικά και σκωπτικά, διάφορες αλήθειες που βγαίνουν από τις εμπειρίες της ζωής και είναι γνωστές σ’ όλους του λαούς της γης.

Οι περισσότερες παροιμίες είναι απευθείας κληρονομιά της λαϊκής μας παράδοσης, ενώ οι υπόλοιπες, που ενσωματώθηκαν σ’ αυτές είναι ρήσεις, γνωμικά και αποφθέγματα από τα έργα των μεγάλων μας αρχαίων συγγραφέων, ποιητών και φιλοσόφων.

Έτσι, οι παροιμίες δεν μπορούν να χαρακτηριστούν σαν δημιούργημα κάποιου συγγραφέα, αλλά σαν δημιουργική εργασία ενός συλλέκτη και μελετητή, που τις εκτιμά ανάλογα με τη σημασία και της σπουδαιότητα τους και τις κατατάσσει σε κάποια κατηγορία.

To δημιουργικό λοιπόν, μέρος μια τέτοιας εργασίας, η συγγραφική δουλειά δηλαδή, έγκειται στην συγκέντρωση, καταγραφή και παρουσίαση μιας αντιπροσωπευτικής, σχετικά ολοκληρωμένης και, για το σημερινό αναγνώστη, ενδιαφέρουσας συλλογής.

Ο εκδότης είναι βέβαιος πως σήμερα σχεδόν κανείς δεν στοχεύει στα ιδανικά που αντικατοπτρίζονται στις παροιμίες και ο συγγραφέας γνωρίζει πως οι σκέψεις των περασμένων αιώνων μας είναι πολύ μακρινές, σχεδόν ξένες, όπως άλλωστε και οι χρήστες των παροιμιών γνωρίζουν πως δεν τις αναφέρουν για επίδειξη γνώσεων και αυτοπροβολή.

Το ότι, όμως, σήμερα οι παροιμίες διαβάζονται ακόμα και – κυρίως αυτό – αναφέρονται κατά περίπτωση, είναι επειδή έτσι γνωρίζουμε καλύτερα και προβάλλουμε ζωντανά μια περασμένη εποχή, τον κόσμο των συναισθημάτων, τον τρόπο σκέψης και τη στάση των ανθρώπων απέναντι σε πράγματα και καταστάσεις της ζωής, δηλαδή όλα εκείνα για τα οποία λέμε «πνεύμα εποχής» κι ακόμα, ίσως, επειδή ορισμένες ιδέες και σκέψεις του παρελθόντος, διατηρώντας ένα μέρος από την ισχύ τους, έχουν επίδραση και στις μέρες μας.

Με την παροιμία, σαν ένα σύντομο γλωσσικό κρυπτογράφημα, μπορούμε να χαρακτηρίσουμε εύστοχα ένα πρόσωπο, να παραλληλίσουμε μια κατάσταση, να υπονοήσουμε κάτι ή και να δώσουμε το ερέθισμα για το ξύπνημα κάποιου συνειρμού.

Το βιβλίο αυτό περιέχει παροιμίες από πολλούς τομείς της ζωής, που κατατάχτηκαν θεματολογικά και με αλφαβητική σειρά, και αποτελεί ουσιαστικά ένα συμπλήρωμα της ελληνικής λεξικογραφίας και μια προσφορά στις νεότερες γενιές.