Πατριαρχικές και Σταυροπηγιακές Μονές Μητροπόλεων Βεροίας – Ναούσης και Κίτρους (14ος – 20ος αι.)

Στον τόμο αυτό συγκεντρώνονται τριάντα μελετήματα νεωτερικής θρησκευτικής λαογραφίας, δημοσιευμένα και αδημοσίευτα, γραμμένα μεταξύ των ετών 2005 και 2013. Μελετήματα που αφορούν την σύγχρονη θρησκευτική ζωή, τόσο στο ελληνικό αστικό περιβάλλον, όσο και στην ελληνική επαρχία, όπου συστηματικά εξάγονται και υιοθετούνται παρόμοιες εθιμικές και τελετουργικές μορφές, που ανανεώνουν την παραδοσιακή ελληνική θρησκευτική συμπεριφορά.
Μέσα από την μάλλον αποσπασματική αυτή μελέτη των μορφών της νεωτερικής θρησκευτικής λαογραφίας μας, και με βάση τα θεωρητικά μέρη κάθε μελετήματος, προωθείται η σπουδή της σύγχρονης ελληνικής λαϊκής θρησκευτικότητας, η οποία όλο και περισσότερο απασχολεί την ελληνική λαογραφική βιβλιογραφία. Μιας πραγματικότητας που δέχεται ποικίλες επιδράσεις πανταχόθεν, και η οποία αναπτύσσεται πια μέσα σε ένα όλο και περισσότερο πολυπολιτισμικό και πολυθρησκευτικό περιβάλλον. Παρόλα αυτά, έντονες και κυριαρχικές είναι οι αναφορές στις παλαιότερες μορφές της θρησκευτικής μας παράδοσης, γεγονός που δίνει τελικά το ουσιαστικό χρώμα αυτής της πραγματικότητας.

Περιεχόμενα

-Προλεγόμενα
-Σύγχρονα λαογραφικά της Κομοτηνής
-Αστικά έθιμα του θανάτου
Παρατηρήσεις και διαπιστώσεις
-Λαϊκά θρησκευτικά πανηγύρια αθηναϊκών ενοριών
-Σύγχρονες μορφές θρησκευτικότητας στον ελληνικό λαϊκό πολιτισμό
-Αστική λαϊκή θρησκευτικότητα σε ενοριακά πλαίσια
Η περίπτωση της ενορίας της Αγίας Αναστασίας της πατρικίας της Ι. Μητροπόλεως Περιστερίου
-Λαϊκή θρησκευτική παράδοση και ευρωπαϊκή ολοκλήρωση
-Οικιακή λαϊκή λατρεία
-Προσκυνηματικός τουρισμός και ελληνική λαϊκή τέχνη
-Αθηναϊκά προσκυνητάρια
-Χάρτινες μικρές εικόνες ευλογίας
-Η συμβολή του Δημ. Σ. Λουκάτου στην έρευνα της ελληνικής θρησκευτικής λαογραφίας
-Η συμβολή του Δημ. Σ. Λουκάτου στη μελέτη της νεοελληνικής λαϊκής αγιολατρείας
-Προσκυνηματικές εκδρομές και ιερές αποδημίες
-Υλικοί δείκτες για την παραδοσιακή θρησκευτική συμπεριφορά του ελληνικού λαού
-Εκκλησιαστικά εγκόλπια ημερολόγια και νεοελληνική λαϊκή θρησκευτικότητα
-Πνευματικότητα και εκκοσμίκευση στα έθιμα της ελληνικής λαϊκής λατρείας
-Ναός κάτω από το ναό
Πρακτικές της νεωτερικής ελληνικής αστικής λαϊκής θρησκευτικότητας
-Ελληνικός περιοδικός θρησκευτικός τύπος
Η περίπτωση του ναξιακού περιοδικού “Αργοκοιλιώτισσα. Η Παναγία της Νάξου”
-Το “κιτς” στη σύγχρονη ελληνική λαϊκή εκκλησιαστική τέχνη
-Η ελληνική λαϊκή λατρεία μεταξύ Ανατολής και Δύσης
Ζητήματα πολιτισμικού διαλόγου στη θρησκευτική λαογραφία
-Αστικές εκκλησιαστικές λιτανείες
-“Φάγονται πένητες και εμπλησθήσονται…”
Λαογραφικές θεωρήσεις των εκκλησιαστικών συσσιτίων του ελληνικού αστικού χώρου
-Τα Γραφεία Τελετών και η σύγχρονη διαχείριση των τελετουργιών του θανάτου
-Σύγχρονη εθιμική ζωή και λαϊκές θρησκευτικές τελετουργίες των Αρμενίων της Κομοτηνής (β’ μισό 20ού αιώνα)
-Μοναστηριακές επιδράσεις στην ελληνική ενοριακή λαϊκή λατρεία
-Παιδί και ελληνική λαϊκή θρησκευτικότητα
Η πρόσληψη των λαϊκών εθιμικών συμπεριφορών στην παιδική ηλικία
-Παραμυθιακά στοιχεία σε βίους συγχρόνων Γερόντων της Ορθόδοξης Εκκλησίας
Παλαιός αφηγηματικός οίνος σε νέους ασκούς
-Οι εθνοτοπικές παραδόσεις στις μορφές του δημόσιου τελετουργικού της Θράκης
-Λαϊκή λατρεία του Ναξιώτη νεοφανούς αγίου Νικολάου του Πλανά
Συμβολή στην έρευνα της νεωτερικής ελληνικής λαϊκής θρησκευτικότητας
-Μορφές του ελληνικού δημόσιου τελετουργικού και ελληνική λαϊκή θρησκευτικότητα
Μικρή σπουδή στην λαογραφική υπόσταση των δημόσιων τελετών στην Ελλάδα
-Η ταυτότητα των κειμένων
-Βιβλιογραφικός οδηγός