Το πρώτο μου βιβλίο για τη διγλωσσία: στην ελληνοαλβανική

Libri im i pare per dygjuhesine

Το πρώτο μου βιβλίο για τη διγλωσσία δημιουργήθηκε στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος του Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με την επιστημονική υπευθυνότητα της υπογράφουσας. Στόχος του ήταν η αξιοποίηση της διγλωσσίας και του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα του σύγχρονου ελληνικού σχολείου, για τη διαπολιτισμική και διαγλωσσική ενδυνάμωση των παιδιών, των εκπαιδευτικών και των γονέων, ελληνικής και μη-ελληνικής καταγωγής.

Αυτό το βιβλιαράκι, για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας, αναφέρεται στην παιδική διγλωσσία, δηλαδή την ικανότητα κατανόησης ή/και χρήση; δύο ή περισσοτέρων γλωσσών από τα παιδιά, όταν αυτά μεγαλώνουν με διαφορετικές γλώσσες στο οικογενειακό τους περιβάλλον ή με διαφορετική γλώσσα στο σπίτι και στο σχολείο. Πέρα, όμως, από τη γλωσσική ή/και γνωστική διάσταση για τα δίγλωσσα παιδιά, η διγλωσσία έχει και κοινωνικές προεκτάσεις που αφορούν το σύνολο της τάξης, αλλά και της κοινωνίας που την περιβάλλει.

Στα επικοινωνιακά και πολιτισμικά πλεονεκτήματα της διγλωσσίας περιλαμβάνονται η αναγνώριση του πολυπολιτισμού, η κοινωνική ανοχή και ο περιορισμός της προκατάληψης εις βάρος των άλλων γλωσσικών και πολιτισμικών ομάδων που ζουν μαζί μας. Από την άλλη πλευρά, η εξοικείωση με τις άλλες γλώσσες του περιβάλλοντός μας συμβάλλει στη δημιουργία θετικής προδιάθεσης ως προς την εκμάθησή τους, αλλά και στον εμπλουτισμό με τα πολιτισμικά στοιχεία που εκφράζονται μέσα από αυτές, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στη διεύρυνση των ακαδημαϊκών και επαγγελματικών προοπτικών όλων των παιδιών.

Η συνειδητοποίηση και αξιοποίηση του πολυγλωσσικού δυναμικού της τάξης μας, μέσα από τη διαπολιτισμική συνεργασία των παιδιών, με τη συνδρομή των οικογενειών και των κοινοτήτων τους, οδηγούν σε αυτό που ονομάζουμε “διγλωσσική συνειδητοποίηση”, και καλούμε τους/τις εκπαιδευτικούς να την εντάξουν στους εκπαιδευτικούς τους στόχους, έχοντας πάντα ως κίνητρο τους ίδιους τους μαθητές και τις μαθήτριές μας.

Ο όρος “διγλωσσική συνειδητοποίηση” αναφέρεται στην ανακάλυψη των προαναφερθέντων πλεονεκτημάτων της διγλωσσίας, της συνύπαρξης γλωσσών, από τα ίδια τα δίγλωσσα παιδιά, που συχνά δε γνωρίζουν τη σημαντικότητα του να κατέχουν δύο ή περισσότερες γλώσσες για τις ανάγκες της καθημερινής τους ζωής, αλλά και από τα μονόγλωσσα παιδιά που, συχνά, δεν επωφελούνται από την παρουσία των δίγλωσσων στις τάξεις ή στις γειτονιές τους για να μοιραστούν μαζί τους τα γλωσσικά και πολιτισμικά στοιχεία που διαθέτουν τα παιδιά μη-ελληνικής καταγωγής που ζουν στην Ελλάδα.

Με έναυσμα τη χρήση του παρόντος παιδικού βιβλίου θα μπορέσει η/ο εκπαιδευτικός να φέρει στο προσκήνιο θέματα που αφορούν τον πολυπολιτισμό, τη μετανάστευση και τη διαπολιτισμική επικοινωνία, εξασφαλίζοντας, παράλληλα, και μεγαλύτερη συμμετοχή από την πλευρά των γονέων, είτε των μεταναστών, που συχνά θεωρούν ότι δεν πρέπει να χρησιμοποιούν τη μητρική τους γλώσσα στο σπίτι (πιστεύοντας, λανθασμένα, ότι έτσι παρεμποδίζεται η εκμάθηση της ελληνικής), είτε των Ελλήνων, στον βαθμό που θεωρούν ότι τα παιδιά τους δεν έχουν να κερδίσουν τίποτα από την παρουσία των δίγλωσσων παιδιών στις τάξεις τους.