ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ

Η ιστορία των ιδεών και του δυτικού πολιτισμού είναι η ιστορία του ελληνικού πολιτισμού, όπως αυτός τεκμηριώνεται με τα αθάνατα μνημεία της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας και της τέχνης. Αυτό διαφαίνεται και από αυτήν την προομηρική εποχή μέχρι και τους αυτοκρατορικούς χρόνους. Παρακολουθώντας την εξέλιξη από τον Όμηρο μέχρι και τον νεοπλατωνικό Πρόκλο ακολουθούμε την μεγαλειώδη πορεία του ελληνικού πνεύματος από τα φετίχ και τη μαγεία στην επιστήμη και στο Λόγο, ξαναζώντας την περιπέτεια και την ανακάλυψη του πνεύματος.

Ο τόπος αυτός έπλασε τους πιο ωραίους, τους πιο πολλούς και τους πιο “ανθρώπινους” θεούς· ο τόπος αυτός γέννησε τους πιο μεγάλους δημιουργούς: φιλοσόφους με υπερβατική ενόραση, ρήτορες με πύρινη γλώσσα, επιστήμονες με ρηξικέλευθη σκέψη και καλλιτέχνες με αυθεντικό ταλέντο. Εδώ “τραγούδησε” ο Όμηρος, εδώ ήχησε η λύρα της Σαπφούς, εδώ στοχάστηκε ο Πλάτων, εδώ “επαναστάτησε” ο Πρωταγόρας, εδώ ο Δημόκριτος συνέλαβε την έννοια του ατόμου, εδώ ο Αριστοφάνης κι ο Λουκιανός έκαναν το σαρκασμό επιστήμη, εδώ ο Μένανδρος… Τέτοια κληρονομιά!

Κι όμως! Πρόκειται για μια κληρονομιά που αγνοείται από τους νόμιμους κληρονόμους, οι οποίοι εντούτοις επαίρονται και ξιπάζονται για κάτι που είναι γι’ αυτούς terra incognita, άγνωστος τόπος. Πρόκειται για μια κληρονομιά που τη θυμούμαστε και την επικαλούμαστε κάθε φορά που οι σουλτάνοι, κομιτατζήδες, σκιπταρήδες και σλαβοσκοπιανοί δημοσιοποιούν τα «αλυτρωτικά» τους οράματα τα οποία βέβαια πάντοτε τρέφουν και προωθούν «εν κρυπτώ και παραβύστω» με τη βοήθεια των απανταχού ευάριθμων, φευ, «ελλήνων».

Περιεχόμενα

Πρόλογος

Γενικά για την αρχαία ελληνική λογοτεχνία

Α’ ΤΟ ΟΜΗΡΙΚΟ ΕΠΟΣ

Ι. Ο επικός κύκλος
ΙΙ. Προομηρική ηρωική ποίηση
ΙΙΙ. Αοιδοί-ραψωδοί-ομηρίδες
ΙV. Πολιτιστικά στρώματα στην ομηρική ποίηση
V. Για τη γλώσσα των επών
VI. Εξάπλωση και διάδοση των ομηρικών επών
VII. Το ομηρικό ζήτημα
VIII. Η ομηρική θρησκεία
IX. Για το πρόσωπο του ποιητή των επών
Χ. Η Ιλιάδα
ΧΙ. Η Οδύσσεια
ΧΙΙ. Ομηρικοί ύμνοι
ΧΙΙΙ. Γενική επισκοπή του α’ κεφ.

Β’ ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ

Ι. Ο Ησίοδος
ΙΙ. Το αρχαϊκό έπος μετά τον Ησίοδο
ΙΙΙ. Αρχαϊκός προσωπικός λυρισμός
IV. Λεσβιακό μέλος [ωδή]
V. Χορική λυρική ποίηση
VI. Λαϊκός αφηγηματικός πλούτος
VII. Θρησκευτική λογοτεχνία
VIII. Αρχές της φιλοσοφίας
ΙΧ. Ώριμος αρχαϊκός λυρισμός
Χ. Μητροπολιτική μελική ποίηση
ΧΙ. Χορική λυρική ποίηση (γ’ περίοδος)
ΧΙΙ. Η φιλοσοφία της ύπαρξης (στο τέλος της αρχαϊκής εποχής)
ΧΙΙΙ. Οι αρχές της επιστήμης
XIV. Οι αρχές της ιστοριογραφίας
XV. Γενική επισκοπή του β΄ Κεφ.

Γ’ Η ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΕΠΟΧΗ 500-300 π.Χ.

Ι. Η δραματική ποίηση
ΙΙ. Αρχή και ακμή της κλασσικής εποχής
ΙΙΙ. Η φιλοσοφία στην αρχή της κλασσικής εποχής
ΙV. Ευριπίδης 480-406 π.Χ.
V. Άλλοι τραγικοί του 5ου αι.
VI. Νεοαττικός διθύραμβος
VII. Πολιτική κωμωδία
VIII. Αριστοφάνης 445-399 περ.
ΙΧ. Θουκυδίδης 460-396 περ.
Χ. Σωκράτης 470-399 περ.
ΧΙ. Γενική επισκόπηση γ’ κεφ.

Δ’ Ο 4ος αι. ως το Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ

Ι. Πλάτων 428-348 π.Χ. περ.
ΙΙ. Αριστοτέλης 384-322 π.Χ.
ΙΙΙ. Αττικοί ρήτορες
IV. Η Ιστοριογραφία τον 4ο αι.
V. Το δράμα τον 4ο αι.
VI. H Ηρίννα
VII. Γενική επισκόπηση δ’ κεφ.

Ε’ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΟΧΗ-ΑΘΗΝΑ 300-30 π.Χ.

Ι. Η Νέα κωμωδία
ΙΙ. Αττική πεζογραφία-ατθιδογράφοι
ΙΙΙ. Τα φιλοσοφικά συστήματα
ΙV. Τα νέα κέντρα
V. Γενική επισκόπηση ε’ κεφ.

ΣΤ’ Η ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ

Ι. Η ποίηση
ΙΙ. Η πεζογραφία
ΙΙΙ. Η ακμή της δεύτερης σοφιστικής – Αττικισμός
IV. Ιστοριογράφοι και περιηγητές
V. Το πεζογραφικό μυθιστόρημα
VI. Η Β’ σοφιστική στην όψιμη εποχή
VII. Γενική επισκόπηση στ’ κεφ.

Ερωτήσεις

Επίλογος

Ευρετήριο Κυρίων Ονομάτων